Załupek (łac. paraphimosis) to schorzenie męskie (dotyczy tylko męskich narządów), które zazwyczaj ma charakter nabyty. Mężczyźni cierpiący na załupek mają problemy ze zsunięciem napletka na żołądź penisa. Po odciągnięciu napletka znajduje się on w okolicach rowka zażołędnego i nie może znowu pokryć żołędzi, ponieważ jest zbyt ciasny. Często załupek towarzyszy pozapalnemu zbliznowaceniu skóry napletka. Długotrwale odprowadzenie napletka może spowodować obrzęk i przekrwienie. Narastanie obrzęku jest wywołane utrudnionym odpływem krwi z napletka, efektem czego jest złe ukrwienie oraz niedotlenienie tkanek. Wraz z obrzękiem może pojawić się balonowate rozdęcie napletka. Ucisk na cewkę moczową może natomiast spowodować trudności z oddawaniem moczu.

Pierwszym objawem załupka jest dotkliwy ból i silne zaczerwienienie odsłoniętej żołędzi. obrzęd często połączony jest ze stanem zapalnym. Symptomem załupka bywa również ból, pieczenie lub krwawienie, które towarzyszy strumieniowi moczu.

Inne nazwy załupka to hiszpański kołnierz, parafimoza i zadzierzgnięcie żołędzi.

Istnieje kilka przyczyn powodujących załupek. Jest to np. odprowadzona stulejka, przedwcześnie odciągnięty napletek, bądź też obrzęk żołędzi, który powstaje na skutek jej urazu. Powstawaniu załupka sprzyja także peircing penisa, masturbacja, może też ona powstać w wyniku cewnikowania i cytoskopii. Zaawansowany załupek może stać się powodem powstawania martwicy żołędzi i jej niedokrwienia. Schorzenie to dotyka wyłącznie mężczyzn, którzy nie są obrzezani.

Schorzeniu można zapobiegać poprzez odpowiednią higienę intymną. Należy też pamiętać o tym, aby napletek nie pozostawał przez zbyt długi czas odsunięty od żołędzi.

Załupek wymaga leczenia operacyjnego. Zignorowanie tej choroby może doprowadzić do zakażenia bakteryjnego, ponieważ załupek znacznie utrudnia prawidłową higienę intymną. Diagnoza stawiana jest przez urologa na podstawie badania fizykalnego. Celem zabiegu eliminującego załupek jest spowodowanie, że napletek znowu będzie można odprowadzić na żołądź, zahamowanie obrzęku oraz zapobieganie martwicy tkanek. Operacja polega na nacięciu napletka aż do rowka pozażołędnego. Po tym zabiegu pozostaje blizna, podobnie jak po obrzezaniu. Po zagojeniu się rany powstałej na skutek nacięcia skóry napletka pacjent jest kwalifikowany do zabiegu obrzezania. Po usunięciu załupka wykonuje się zazwyczaj operację stulejki, ponieważ w przeciwnym przypadku może dojść do ponownego problemu ze zsunięciem napletka na żołądź.